Toekomst voor onze Jeugd

PvdA-Actieplan Toekomst voor onze jeugd

Inleiding
De jeugd heeft de toekomst. Maar, niet alle kinderen en jongeren hebben in gelijke mate mogelijkheden om hun eigen toekomst optimaal vorm te geven. Kansen op goed en passend onderwijs, op goede stageplaatsen, een baan, goede zorg en een veilige omgeving zijn niet voor iedereen gelijk en vanzelfsprekend. Dat geldt ook in Utrecht. Wij leven in een prachtige stad, waarin het met veel mensen goed gaat. Dat geldt ook voor de meeste Utrechtse kinderen en jongeren. Er is echter een groep over wie we ons zorgen maken. Jongeren met ernstige problemen die we onvoldoende kunnen helpen. Denk aan de recente noodkreet over de jeugd-GGZ, de hardnekkige werkloosheid onder jongeren en een stijgend aantal jongeren dat belandt in criminaliteit en die niemand nog lijkt te kunnen raken.
Daarom presenteren wij hierbij ons actieplan ‘Toekomst voor onze jeugd’, waarin we een aantal concrete voorstellen doen om de positie van Utrechtse kinderen en jongeren te ondersteunen. Een aantal voorstellen zetten we bij de Voorjaarsnota 2017 om in moties en amendementen. Een aantal komt later aan de orde, zoals kinderen in armoede in het raadsdebat van 6 juli 2017.

Arbeidsmarkt
Terwijl de economie weer aantrekt en de werkloosheid daalt, blijft de werkloosheid onder jongeren relatief hoog. Landelijk is nog steeds 11% van de jongeren werkloos. Van de ongeveer 3300 jongeren die in onze regio naar werk zoeken heeft maar liefst 47% geen startkwalificatie! Vooral laagopgeleide jongeren hebben nog steeds veel moeite om aan werk te komen.
De afgelopen jaren is met geld van het Rijk en de EU een actieplan jeugdwerkloosheid uitgevoerd. Dit heeft ook tot eerste resultaten geleid. Het college wil na 2017 stoppen met het actieplan. De PvdA vindt dat zo’n aanpak alleen maar werkt als je kiest voor de lange adem en dus doorpakt. Vooral kwetsbare jongeren op de arbeidsmarkt kunnen niet zonder extra aandacht van de overheid. Daarom willen we:
• Uitbreiding van het aantal Stagestraten, waarbij er naast werkervaringsplaatsen ook aanbod is op stageplaatsen en leerwerktrajecten op MBO-niveau. We dienen een amendement in om dit te financieren uit de € 1 mln. die in de Voorjaarsnota wordt vrijgemaakt voor het versterken van de werkgelegenheid.
• Afspraken met MBO-scholen en bedrijven over meer stageplaatsen. Geen leerling van school zonder een stage!
• Afspraken met MBO-scholen en bedrijven over meer leerwerktrajecten (BBL). Deze combinatie van werken en leren is van groot belang voor succes op de arbeidsmarkt.
• Intensieve begeleiding van jongeren naar of (het hervatten van) school/studie of werk
• Aanpak van discriminatie op de arbeidsmarkt
• Sluitende aanpak samen met (vrijwilligers)organisaties in de stad.

Onderwijs
Ook in Utrecht zijn er grote verschillen in onderwijskansen, onder meer tussen de buurten. In bepaalde wijken, zoals Overvecht en Kanaleneiland hebben leerlingen meer begeleiding nodig dan in andere wijken. Wij willen dat het college concrete acties onderneemt, bijvoorbeeld op het gebied van taalachterstanden. Bij de voorjaarsnota dienen wij een motie in over het bestrijden van de ongelijkheid in het onderwijs.
Verder vinden wij het belangrijk dat er een integrale en inhoudelijke samenwerking komt tussen voor- en naschoolse opvang en het onderwijs, waarbij uitgegaan wordt van één gemeenschappelijke visie, regie en aanpak. Wij dienen een motie in om het concept van het Integraal Kind Centrum te vergroten..
Ook vinden wij het van belang dat ouders meer betrokken worden bij het onderwijs van hun kinderen en dus bij scholen. Ook hiervoor komen wij met een motie.

Zorg
Vanaf 2015 heeft Utrecht de verantwoordelijkheid over onder meer de jeugdzorg. Om de belangen van kinderen zo goed mogelijk te kunnen behartigen, wil de PvdA een Utrechtse kinderombudsman die handelt vanuit het perspectief van het kind en in de gaten houdt of deze belangen goed genoeg behartigd worden.
Daarnaast is er een ernstig probleem voor 200 kinderen die nu in de crisisopvang zitten. Voor hen houdt eind dit jaar de begeleiding op bij de tussenvoorziening. De tussenvoorziening heeft zelf fondsen aangeschreven waardoor zij deze kinderen nog een jaar kunnen begeleiden. De PvdA vindt dat deze kinderen begeleiding moeten blijven krijgen. Niet door door de (al zwaar belaste) buurtteams jeugd, zoals de wethouder voorstelt, maar door gespecialiseerde hulpverlening. Daarbij is het ook vreemd dat kinderen die in de vrouwenopvang verblijven wel de gespecialiseerde begeleiding bekostigd krijgen van het college, maar deze kinderen niet. Daarom dienen wij bij de Voorjaarsnota een amendement in.
Er zijn nog grote risico’s in de jeugdzorg. Zo was er dit jaar een tekort van maar liefst € 4,6 mln. Desondanks stelt het college voor het risicodeel van het decentralisatiefonds (bedoeld voor het oplossen van knelpunten) op te heffen. Dat lijkt ons onverstandig en voorbarig. Daarom een amendement om dit te voorkomen.

Veiligheid
In de commissiebehandeling van de Voorjaarnota heeft de PvdA haar zorgen uitgesproken over criminaliteit rondom schoolpleinen. Schoolpleinen zijn voor criminelen een perfecte plaats om jonge meisjes te ronselen voor prostitutie. Leerlingen van de scholen worden verleid om via allerlei criminele activiteiten snel aan het geld te komen. De burgemeester heeft toegezegd dat hij samen met de schoolbestuurders hiernaar een onderzoek gaat doen en met een plan van aanpak komt om er voort te zorgen dat de criminaliteit rondom de schoolplein worden aangepakt. Vergelijkbare toezegging heeft hij ook gedaan over de 14 agenten die Overvecht gaan verlaten of hebben verlaten.
De PvdA is blij met deze toezeggingen en is benieuwd welke concrete maatregelen het college gaat nemen. Wat betekent deze ontstane situatie voor de werkdruk, signalering en samenwerking bij partners als het jongerenwerk, de buurtteams, toezicht en handhaving en woningbouwcorporaties?
De buurtvaders spelen een belangrijke rol bij de contacten met de jeugd in de buurt. Zij worden onder andere ingezet door de politie tijdens oud en nieuw waardoor er minder escalaties plaatsvinden. Zij worden daarbij niet ondersteund worden met kleding, mobieltjes etc. Wij dienen een motie in om de buurtvaders beter te ondersteunen.

Meedoen
Ongeveer 1 op de 7 kinderen leeft in Nederland in armoede. Dat mogen we niet laten gebeuren in een rijk land als het onze. Daarom is de PvdA erg blij met het extra geld van het kabinet voor kinderen in armoede (Klijnsmagelden). Landelijk gaat het om € 100 mln, in Utrecht is dat € 1,7 mln. Het college wil dit extra geld vooral uitgeven aan de te verwachte groei in de toekomst. De PvdA wil de mogelijkheden voor kinderen vergroten door onder meer:
• Zwemlessen en een zwemdiploma voor alle kinderen met een U-pas, ook als hun school helaas niet meedoet met het schoolzwemmen;
• Wijkactiviteiten rondom sport en cultuur, georganiseerd door verenigingen, scholen, Jeugdcultuurfonds en Jeugdsportfonds;
• Afspraken met scholen dat alle kinderen mee kunnen doen aan alle activiteiten, zoals schoolreisjes en het respecteren van de vrijwilligheid van de ouderbijdrage;
We gaan hiervoor voorstellen doen in het raadsdebat op 6 juli 2017.

Bij meedoen hoort ook dat alle kinderen en jongeren kennis kunnen maken met kunst en cultuur. Utrecht groeit, het aantal jongeren groeit terwijl het budget gelijk blijft. Het budget voor het Utrecht Centrum voor de Kunsten is de afgelopen jaren sterk gekrompen. Het UCK luidt nu de noodklok. Om alle jongeren de mogelijkheid te bieden op amateurkunst (zoals muziekles) en cultuureducatie, dienen wij een amendement in dit aanbod te behouden.

Goede aantrekkelijke voorzieningen voor jongeren in hun buurt zijn voor groot belang en hebben ook een belangrijke preventieve werking: ze kunnen voorkomen dat jongeren het verkeerde pad op gaan. Daarnaast is het van belang dat benodigde voorzieningen meegroeien met het aantal jongeren dat in een wijk woont. Dit is bijvoorbeeld en probleem in Leidsche Rijn, waar de voorzieningen en het budget daarvoor achterblijven bij de behoefte. Het college vindt het niet nodig om meer te investeren in voorzieningen voor jongeren. Wij maken die keuze wel. Hierover dienen we een motie in.

Steeds meer jongeren raken in de problemen door schulden. De PvdA wil alles op alles zetten om schulden te voorkomen. En las ze dan toch ontstaan, jongeren te helpen hier weer vanaf te komen. Mede op initiatief van de PvdA komt er een fonds waarbij de gemeente een deel van de schuld van jongeren opkoopt als ze meewerken aan begeleiding naar school en/of werk en een deel van de schuld kunnen terugbetalen. Maar er is meer nodig. Dit fonds is volgens de wethouder niet geschikt voor jongeren met problematische schulden; hij heeft hiervoor een aparte aanpak beloofd. En na 2018 is het extra geld voor jongeren en schulden, mede op initiatief van de PvdA beschikbaar gesteld in 2016 en 2017, weer verdwenen.
Hierop komen we na de zomer terug bij de behandeling van de begroting 2018.

Eén programma jeugd en één wethouder jeugd
Het is van belang dat de versnippering wordt doorbroken en dat er één centraal aanspreekpunt komt voor jongerenbeleid, waarbij de politieke verantwoordelijkheid en regie in samenhang zijn. We willen in de nieuwe raadsperiode vanaf 2018 dus weer, net als in de periode vóór 2014, een wethouder jeugd, die verantwoordelijk het voor het hele programma jeugd.

PvdA Utrecht
28 juni 2017