31 januari 2016

Ambtelijke procedure voor AZC leidt vanzelf tot een nee

Dit stuk verscheen eerder op opiniestukken.nl

Afgelopen dinsdag was ik bij de raadsinformatieavond van de gemeente Utrecht over de komst van een tijdelijk asielzoekerscentrum in de wijk Overvecht. Een raadsinformatieavond is bedoeld om bewoners op tijd bij de besluitvorming van de gemeente te betrekken. Ik was nieuwsgierig: hoe verloopt zoiets bij een politiek gevoelig thema als de komst van een asielzoekerscentrum? Na een half uur wist ik het: niet best.

Zorgen
Waarom wordt er zo weinig rekening gehouden met buurtbewoners? De meeste mensen uit Overvecht staan welwillend tegenover de opvang van vluchtelingen. Maar waarom in hun wijk? “Ik ben geen racist”, aldus een bewoonster. “Ik vind dat ook in Utrecht vluchtelingen moeten worden opvangen. Maar weet de gemeente wat dit betekent voor Overvecht? In deze wijk is de overlast, criminaliteit, armoede en sociale onrust het grootst van heel Utrecht.” Tijdens de avond vertellen bewoners over hun zorgen. Het COA en de ambtenaar van de gemeente vertellen op hun beurt over hun overwegingen.

Omgekeerde wereld
De politiek wil met deze raadsinformatieavond bewoners vroegtijdig betrekken bij de besluitvorming. Vroegtijdig? Het college bleek het besluit allang te hebben genomen. Dat besluit is eerst meegedeeld aan de buurtbewoners en vervolgens is deze avond belegd. Terecht dat bewoners opmerken dat hier sprake is van een omgekeerde wereld. En terecht dat er in de pauze wordt gebrainstormd over het terugdraaien van dit besluit door het college. Een raadslid vraagt zich openlijk af wat dat zou kunnen betekenen voor andere asielzoekerscentra. Kan dat tot precedenten leiden?

Kanaleneiland
Overigens koos de politiek voor deze route vanwege ervaringen met een asielzoekerscentrum in Kanaleneiland, vorige zomer. Toen is voor eenzelfde procedure gekozen en die verliep succesvol. Er was dus geen reden om de zorgvuldige bedachte procedure voor Overvecht te veranderen. Tijdens deze avond bedacht ik dat het best vreemd is in deze tijd waarin het bol staat van de noodzaak om maatwerk te leveren. En nog vreemder als je bedenkt dat beide wijken aanzienlijk verschillen qua omvang, gepolariseerde meningen, sociale cohesie en sociale controle.

Draagkracht
Het valt op dat zowel het COA als het college bij hun afwegingen geen rekening houden met sociaaleconomische factoren. Alle criteria uit deze procedure hebben betrekking op fysieke kenmerken die nodig zijn voor de opvang van vluchtelingen. Kunnen er 400 tot 600 mensen in het pand? Zijn de faciliteiten goedkoop en snel voor elkaar te krijgen? Is er voldoende ruimte binnen en buiten voor de vluchtelingen? Geen enkel criterium gaat over de omgeving waar het AZC terechtkomt, of een wijk bijvoorbeeld draagkracht heeft.

Ongemak
Is dit de arrogantie van de macht? Of gewoon een rotsvast geloof in de eigen morele superioriteit? Met verbazing kijk ik terug op deze avond en voel als inwoner, kind van vluchtelingen en PvdA-lid een enorm ongemak bij de hele gang van zaken. Uiteraard zullen soms controversiële besluiten genomen moeten worden door een college. Maar liever niet zonder vooraf georganiseerde inspraak voor de schouders die het meeste ongemak of de meeste last zullen moeten dragen.

Dus
Nee, natuurlijk hoeven bewoners het niet altijd eens te zijn met de besluiten van het college. Maar we willen wel recht doen aan alle bewoners. Dus zullen we niet alleen maatwerk moeten leveren in de zorg maar ook in het gemeentelijk beleid. Laten we rekening houden met sociaaleconomische kansen en beperkingen van wijken en hun bewoners. Gemeenten die geen oog hebben voor de leefwereld van mensen, roepen al bij voorbaat weerstand op!

Lou Repetur

Waar ben je naar op zoek?