11 februari 2021

Einde aan de ongelijke kans op een plek op de basisschool

Na zeker 10 jaar oneerlijk aanmeldbeleid, dat zorgde voor ongelijke kansen voor een plek op de basisschool en zeker 10 jaar wegkijken van alle signalen, komt er eindelijk een eerlijk aanmeldbeleid en dat is een ongelooflijk belangrijke stap.

Centraal aanmeldbeleid

Hester Assen: “Al zeker 10 jaar zorgde het aanmeldbeleid voor kansenongelijkheid en daarom schreven we vanuit de PvdA Utrecht een voorstel hoe het anders moet. Van ons initiatiefvoorstel zien we gelukkig veel terug in het voorstel van het college. Het systeem van wachtlijsten en voorinschrijvingen ging tegen de wet in en vergrootte de segregatie tussen kinderen. Dat scholen zo de wet omzeilden en segregatie vergrootten werd heel lang genegeerd of ontkend. Daardoor zorgde de start van de basisschool al voor een ongelijke start. Dat dit centrale aanmeldbeleid er nu komt is een ongelofelijk belangrijke stap”.

Signalen

Na al die jaren dat signalen werden genegeerd en ouders in de kou stonden omdat hun kinderen geen eerlijke kans hadden op een plekje op de basisschool, komt er nu verandering. De voorganger van deze wethouder antwoordde op eerste mondelinge vragen van Hester Assen hierover nog dat hij de signalen niet herkende.  Schoolbesturen verzekerden hem  dat er niet met voorinschrijving werd gewerkt en daarnaast zei hij dat scholen op grond van denominatie kinderen mogen weigeren. Ook geloofde hij niet in een centraal aanmeldmoment en -punt. Gelukkig, voor al die ouders, haalde onze motie om het aanmeldbeleid te onderzoeken een meerderheid en was deze wethouder voornemens de uitkomsten serieus te nemen: ‘scholen omzeilen de wet en vergroten segregatie’, was de harde conclusie. En nu ligt er, na ons initiatiefvoorstel, ook een collegevoorstel om daar een einde aan te maken mét een centraal aanmeldmoment en -punt.

Geen toverstok

Assen: “We zijn blij dat we zoveel terugzien van ons voorstel.  De opdracht is nu: Zorg dat het nieuwe aanmeldbeleid een succes wordt: ga segregatie expliciet tegen, monitor strak en stuur bij en begin nu al met communiceren naar ouders, scholen en consultatiebureaus zodat iedereen goed geïnformeerd is en onzekerheid wordt voorkomen”.

Maar, zo stelt Hester,  we zijn er nog niet. “Dat weten we uit ervaring in bijvoorbeeld Amsterdam, waar een centraal aanmeldbeleid niet vanzelf iets deed aan kansengelijkheid of tegen segregatie. We zeiden dat ook in ons initiatiefvoorstel: dit is geen toverstok waarmee alle problemen ineens opgelost zijn, misschien gaat het niet ver genoeg. We zijn daarom ook kritisch want zoals we eerder zeiden: als het om de gelijke kansen van kinderen gaat kunnen we niet ambitieus genoeg zijn”.

Ga segregatie expliciet tegen

En de PvdA is daarom nog ambitieuzer: Waarom nou niet leren van de gemeenten die op ons voorlopen en het tegengaan van segregatie als expliciet doel opnemen? Die gemeenten doen dat nu alsnog, want het gaat niet vanzelf, dat weten we en laten al die andere gemeenten zien. Het tegengaan van segregatie is met de inzet op gelijke kansen de grootste opgave in het onderwijs, ook volgens het ministerie en daar wordt juist het aanmeldbeleid genoemd als middel om daar op te sturen. Segregatie tegengaan is belangrijk omdat kinderen leren van ontmoeting met kinderen van verschillende achtergronden: kinderen ontwikkelen zich daardoor sociaal emotioneel beter, leren omgaan met verschillen en leren letterlijk samenleven. Dit draagt bij aan een sterkere veerkrachtige samenleving. Maar de segregatie in Utrecht is groot. Vooral kinderen van andere sociaal-economische achtergrond leven gescheiden en komen elkaar zelden tegen. Als je daar iets tegen wilt doen moet je dus elke knop die je hebt om daar op te sturen aangrijpen.

Hester vraagt dus aan de wethouder: “Waarom doen we dat niet? We lezen dat bij het monitoren van het aanmeldbeleid gekeken wordt naar effecten op afspiegeling en tweedeling. Dat vinden we goed want is nodig om ook bij te kunnen sturen op het aanmeldbeleid; maar waarom niet aan de voorkant? De Staat van het Onderwijs van april zegt over onder andere segregatie, als thema van de Lokaal Educatieve Agenda: ‘Als resultaatdoelen onduidelijk blijven kan doelgerichte monitoring en evaluatie niet plaatsvinden. Effectiviteit blijft dan onduidelijk’”.

Daarom pleiten we er als PvdA voor het tegengaan van segregatie als expliciet doel op te nemen. Onderzoek toont namelijk aan dat de kans om segregatie effectief tegen te gaan klein is als je er niet expliciet, aan de voorkant, op stuurt. De wethouder zei het doel om segregatie tegengaan te delen, maar vreesde dat het “een dode letter” zou worden als dit als concreet doel opgenomen zou worden in het nieuwe aanmeldbeleid.

Geen mooie woorden maar daden

Als PvdA vrezen we vooral dat het bij mooie woorden blijft zonder concreet resultaat als we er niét op sturen. Hester: “Veel partijen in de gemeenteraad zeggen: we willen dat kinderen van verschillende sociaal-economische achtergrond elkaar ontmoeten want dat maakt de kinderen en de samenleving sterker. Maar daar moet je dan wel concrete acties aan verbinden want het gaat niet vanzelf. Zonder concrete actie blijft het bij woorden in plaats van daden.”

Hester dient daarom volgende week bij de raadsvergadering een motie in om te zorgen dat er via het nieuwe aanmeldbeleid alsnog gestuurd gaat worden op het tegengaan van segregatie. “We hebben de luxe niet om dit te laten lopen. Kansenongelijkheid en segregatie zijn de grote problemen in het onderwijs en we moeten elke knop die we hebben om daar iets aan te doen benutten”.

Geef je mening

Wil jij jouw mening geven over het aanmeldbeleid of over onderwijs in bredere zin met Hester in gesprek? Mail dan naar [email protected] of app of bel naar 0650999755. We horen graag jouw reactie of input. Als je daar structureel iets mee wilt doen is er ook een Projectgroep Onderwijs waar je je bij aan kunt sluiten!