Kostendelersnorm is onwenselijk

Achtergrondinformatie: De kostendelersnorm betekent dat als iemand samenwoont met meer volwassenen de gemeente de bijstandsuitkering aanpast. Hoe meer volwassenen er in een huis wonen, hoe lager de uitkering wordt.

Onwenselijk

De kostendelersnorm zorgt voor ellende, armoede en dakloosheid. Rick van der Zweth: “Als je een vriend onderdak aanbiedt of jouw ouders met een zorgvraag in huis neemt, word je op je uitkering gekort. Ouders zetten hun meerjarige kinderen uit huis om te voorkomen dat hun uitkering verlaagd wordt. Zo komen mensen voor keuzes te staan die je niemand gunt.”

Het is aan landelijk om de norm af te schaffen maar tot die tijd moeten we lokaal zoveel mogelijk van de kostendelersnorm afwijken. Uit onderzoek van Argos blijkt dat dit in o.a. Amsterdam veel gebeurt, Utrecht blijft daar hopeloos op achter. “Als wij als gemeente vinden dat de norm onjuist is, moeten we de grenzen van de wet opzoeken. Wij verwachten hier meer op van het college.”

Dit speelt ook in onze stad, we weten dat meer dan 1.000 huishoudens hiermee te maken hebben. Rick: “Wij organiseerden een paar weken terug een Digitaal Rood Café over armoede. Daar kwam een jonge vent op af die net zijn opleiding in de IT had afgerond. Hij had na zijn studie nog geen volwaardig inkomen en toch kregen zijn ouders al een brief waarin werd vermeld dat zij zouden worden gekort op hun uitkering. Zonder dat er extra inkomen was, werden zij toch gekort. Het toont hoe oneerlijk de maatregel is en hoe het mensen verder de armoede in duwt.”

Drie oplossingen

In het debat stelde Rick daarom drie oplossingen voor. Ten eerste moeten we voortaan bijhouden hoe vaak we van de kostendelersnorm afwijken. Amsterdam doet dat ook en dat stelt hen in staat zo te sturen om vaker af te wijken. Ten tweede blijven de uitzonderingen nu in Utrecht voorbehouden aan schrijnende gevallen en specifieke (doel)groepen. Dit moet breder worden toegepast. Richt de organisatie erop in: stel een protocol op om afwijken ruimhartig toe te passen (en schrijnende situaties te voorkomen i.p.v. dan pas te acteren) en zet maatwerkteams op die in de uitvoering ondersteunen bij het maken van uitzonderingen en zelfs de onderbouwing schrijven. Net als in Amsterdam. Ten derde schrijven jongeren zich soms uit wanneer zij 18 worden zonder nieuw adres op te geven. Dat kan een signaal zijn dat men de norm ontwijkt en er problemen zijn. Daar wordt nu niets mee gedaan, wat wel nodig is.

Mooi succes

De wethouder heeft toegezegd goed in kaart te brengen hoe vaak de gemeente Utrecht afwijkt van de kostendelersnorm. Zo kan er in de toekomst worden gestuurd op het vaker afwijken van deze maatregel. Ook heeft zij toegezegd tot het uiterste te gaan om de maatregelen zo ruimhartig mogelijk toe te passen en te kijken hoe het uitschrijven van jongeren hier bij kan helpen. Dat is positief! Helaas wil de wethouder nog niet aan de maatwerkteams waarvan wij denken dat die nodig zijn om echt vaker uitzonderingen te maken. Al met al een mooi resultaat waarmee we voorkomen dat mensen verder in de armoede komen.