Slotdebat Voorjaarsnota 2018: Zeker zijn van een fijne plek in Utrecht

Dit is de bijdrage van fractievoorzitter Rick van der Zweth aan het slotdebat van de Voorjaarsnota 2018, zoals vandaag op 5 juli uitgesproken.

Voorzitter,

“Utrecht, ruimte voor iedereen.” Bij de algemene beschouwingen zeiden wij het al: dit is een ambitie die wij van harte delen. Die ruimte voor iedereen komt er alleen als wij die brug weten te slaan tussen die mensen die genieten van dat Utrecht dat bruist en zij die moeite hebben om mee te doen. Dat lukt alleen als wij deze tweedeling en de ongelijkheid in onze stad weten te keren. Dat vraagt veel. Van de politiek. En van de keuzes die wij maken.

Want Utrecht is een verdeelde stad. Zoals ik in het vorige debat al aanhaalde: de grote verschillen zijn zichtbaar, staand op station Overvecht, tussen de ene en andere kant van het spoor. Een verschil in zorgen. Een verschil in levensverwachting. Een verschil in kansen. Wij moeten ons, elke keer weer, afvragen: helpen wij de Utrechters aan beide kanten van het spoor. Maken onze keuzes, een Utrecht voor al die verschillende mensen mogelijk.

De ambities uit het coalitieakkoord zijn talrijk. Meer groen dan links, soms nog wat vaag, maar zeker een begin. Maar op het gebied van goed werk, betaalbaar wonen en alle kansen voor onze jeugd, rijken onze ambities verder. Hier zijn duidelijke en sociale keuzes hard nodig zodat iedereen zeker kan zijn van een fijne plek in Utrecht.

Voorzitter,

Een fijne plek in onze stad vraagt goed werk, en voor wie dat niet heeft een vangnet, zodat je zeker bent dat je elke maand kan rondkomen. Eten kan kopen, nieuwe schoenen kan aanschaffen als de oude versleten zijn. En dat is niet voor elke Utrechter een vanzelfsprekendheid.

• De PvdA is blij met de toezegging om te kijken naar mogelijkheden rondom publieke banen. Zoals begeleiders in onze speeltuinen en conciërges als steun en toeverlaat van leraren en leerlingen op de scholen. Belangrijke banen die mensen goed werk bieden.
• Goed dat er 500.000 euro extra beschikbaar wordt gesteld voor armoederegelingen zodat Utrechters die het minst hebben, beter rond kunnen komen. Maar hoe is nu nog onduidelijk. Wij houden de vraag wat er bijvoorbeeld gaat gebeuren voor de mensen die afgelopen vier jaar hun toeslag achteruit hebben zien gaan. Ook blijft het de vraag of die vijf ton voldoende is. Wij vragen dit college daarom meer geld beschikbaar te stellen, als het blijkt dat dit nodig is uit het NIBUD-rapport, en niet onverkort vast te houden aan die vijf ton.
• Eindelijk neemt het college, anders dan het vorige college, stellig afstand van het erbarmelijke idee van de regering om mensen met een arbeidsbeperking onder het minimumloon te betalen (loondispensatie). Laten wij ook als gemeenteraad, en dus als gemeente als geheel, stellig afstand nemen van deze maatregel. Daarvoor dienen wij samen met de SP en GL een motie in.
• Mooi dat er budget is voor de vroegsignalering op schulden. Maar maken ons zorgen over het “begroot effect schuldaanpak” – dat oploopt tot 500.000 euro per jaar. Hoewel de ambitie goed is, is het allerminst zeker of dit ook daadwerkelijk wordt behaald. Wij dienen daarom een motie in om dit (mogelijke) tekort niet binnen de schuldhulpverlening en niet binnen Werk & Inkomen op te vangen. De Utrechters die het minst hebben, mogen dit niet gaan betalen.
• Iedereen moet zeker zijn van een fatsoenlijk salaris bij werk. Ook de makers in onze stad. Daarom dienen wij een motie in voor een fair pratice code dat moet zorgen voor een fatsoenlijk loon voor ook de makers.
• Het MBO is de toekomst van onze stad. De bouwers van de nieuwe wijken en de handen aan het bed van onze ouderen. Dit valt of staat met studenten die ook kiezen voor dit onderwijs. Daarom dienen wij een motie in die vraagt om te kijken naar mogelijkheden rondom de baangarantie voor MBO studenten zoals toegepast in het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid.Voorzitter,Utrechters moeten er zeker van kunnen zijn dat inkomen niet bepalend is of en waar zij in Utrecht kunnen wonen. Een stad voor iedereen, met ruimte voor iedereen, vraagt dat Utrechters bij elkaar in de wijk kunnen wonen.
• Wonen moet dan gaan om bewoners, niet om beleggers. In de Telegraaf kondigde wij al ons plan aan: Wonen voor winst. Beleggers en projectontwikkelaars mogen niet bepalend zijn op onze woningmarkt. Wij vragen hier meer van het college. Wij doen vier voorstellen.
• Dit vraagt allereerst een stop van de verkoop van sociale huurwoningen in onze stad. Zolang er een tekort is onze stad. Daarom dienen wij een motie in die hiertoe oproept.
• Beleggers domineren steeds meer de Utrechtse huizenmarkt. Het gevolg is dat een huis voor een redelijke koopprijs of normale huur steeds zeldzamer wordt. Dit moeten wij tegengaan. Ten eerste dienen wij een motie in die oproept om uit te zoeken of het mogelijk is om opbod bij de verkoop van nieuwbouw niet meer toe te staan. Ten tweede moet er bij het kopen van een huis voortaan gekeken worden naar sociaal-economische binding met de regio Utrecht. Dit om te voorkomen dat beleggers en investeerders van buiten huizen opkopen en doorverkopen als beleggingsobject om woekerwinsten te maken.
• Voorzitter, een Utrecht waar iedereen zeker is van een fijn huis vraagt een visie. Wij dienen daarom een motie in die vraagt om het tegengaan van de tweedeling in onze stad integraal onderdeel te maken van de actualisatie van de ruimtelijke strategie. Dit gaat om onderwijs, zorg, et cetera. En vragen wij in een tweede motie om maatschappelijke meerwaarde te hanteren als basis voor gebiedsontwikkeling.
• In onze stad bestaan helaas nog genoeg voorbeelden van Utrechters in slechte woonomstandigheden. De PvdA vroeg al herhaaldelijk aandacht voor de schimmelwoningen aan de Graadt van Roggenweg. We zijn blij dat de wethouder daar met ons op bezoek gaat. Wij blijven het vragen: haal de renovatie van het complex naar voren. Zo mogen mensen in de onze stad niet wonen.Voorzitter,Elk kind in onze stad moet zeker zijn van goed onderwijs en goede zorg. Elk kind moet het beste uit zichzelf kunnen halen en alle kansen krijgen.
• Het dreigend tekort op het onderwijsachterstandenbeleid, moet daarbij de hoogste prioriteit krijgen. Ieder kind moet het onderwijs krijgen dat hij of zij nodig heeft. Wij dienen daarom een motie in die vraagt om plan voor financiering voor voldoende budget om te voldoen aan de vraag met kwalitatief onderwijs.
• Steeds meer scholen hebben moeite voldoende leraren aan te trekken. Dit lerarentekort speelt vooral in de wijken waar nu al veel problemen bij elkaar komen. De PvdA dient daarom een motie in die vraagt om plan van aanpak hoe we dit tekort kunnen tegengaan.
• Op de scholen in Utrecht zien wij jarenlang toenemende kansenongelijkheid. De school waar je terecht komt, hangt te vaak af van het inkomen van de ouders. Wij pleiten daarom voor het handhaven van een vast aanmeldmoment op alle basisscholen in Utrecht.
• Vorig jaar voerde de PvdA al actie voor een écht vrijwillige ouderbijdrage. Voor alle scholen en alle gezinnen die dit nodig hebben. De SP dient vandaag samen met ons een motie in die oproep de bijdrage altijd vrijwillig te houden.
• Voorzitter, tweedeling is er ook wanneer het gaat om beschikbare zorg aan de kinderen in onze stad. We spreken de mondige ouders die zelf op zoek gaan naar de juiste zorg voor hun kind en daarmee eerder toegang hebben tot passende zorg. Daarnaast zien we vooral dat in de hele stad de toegang tot jeugdzorg verstopt is geraakt. Lange wachtlijsten waardoor de problematiek alleen maar toeneemt en meer complex wordt. Waardoor ook meer gezinnen met hun kind, onnodig, bij de crisisdienst belanden. Om deze wachtlijsten te verkorten, wordt in een aantal andere steden gewerkt met de praktijkondersteuners jeugd bij de huisarts. Wij dienen daarom een motie in om een pilot uit te voeren bij enkele huisartsenpraktijken om te kijken wat de mogelijkheden hiervan zijn.

Voorzitter,

Iedereen moet zeker zijn van een fijne plek in Utrecht. De eerste stappen uit het coalitie akkoord zijn goede stappen maar we lezen te weinig ambitie op het terrein van goed werk. Het betaalbaar wonen wordt nog te veel aan de markt overgelaten. En voor het onderwijs moeten wij écht de handen ineen slaan. Onze ambitie rijkt verder. Met onze voorstellen zetten wij vandaag de eerste stappen.