Blijvend herdenken van slachtoffers Tweede Wereldoorlog

Op 4 mei is op veel plekken en op veel manieren de Tweede Wereldoorlog herdacht. Vanuit de raad en het college waren we op veel plekken in de stad aanwezig bij officiële herdenkingen in wijken en buurten en riepen daar op te blijven gedenken en herdenken en vrijheid niet voor lief te nemen.

Houd de herinnering levend

Ook het initiatief “Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet” in Utrecht, dit jaar voor de vijfde keer georganiseerd, draagt bij aan dat doel. Tijdens een bezoek aan een woning in Wijk C, die tijdens de Tweede Wereldoorlog als onderduikadres fungeerde, bleek dat de huidige bewoners veel moeite doen om een zichtbaar gedenkteken voor of op hun huis te realiseren, tot nu toe zonder succes.

Dit draagt ons inziens niet bij aan ons gemeenschappelijke doel om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden en de slachtoffers van de oorlog te blijven herdenken. Daarom stelt Hester Assen hierover vragen in de Utrechtse gemeenteraad.

Vragen

1. Is het college het met ons eens dat gedenktekens bijdragen aan het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog?
2. De bekende ‘Stolpersteine’, struikelstenen, zijn in veel steden in Nederland aanwezig bij woningen die de laatste vaste woonplaats waren van Joden en soms ook bij onderduikadressen. De kunstenaar die deze stenen maakt kan de vraag daarnaar niet aan. Is bekend hoeveel aanvragen hiervoor in Utrecht lopen en wat de wachttijd daarvan is? Daarom kiezen sommige gemeenten daarnaast of in plaats daarvan voor een ‘eigen’ of andere manier van gedenkstenen. Beschikt het college over cijfers over de hoeveelheid gedenktekens (struikelstenen en andere gedenktekens) die in Utrecht aanwezig zijn? Zo ja, kan het college die met ons delen en zo nee, hoe registreert de gemeente gedenktekens aan (slachtoffers van) de Tweede Wereldoorlog?
3. Bij de woning in Wijk C is er nog geen struikelsteen omdat de kunstenaar Gunter Demnig elke steen met de hand maakt en zelf legt en daardoor niet aan de grote vraag kan voldoen. De bewoners hebben daarom via wijkbureau en woningcorporatie gevraagd om een gedenkteken of gedenkplaat aan de gevel. Dit is tot nu toe niet gelukt omdat er regels zijn die maken dat je niet ‘zomaar’ een gevelplaat op een woning mag bevestigen. Welke regels zijn dit en is de wethouder het met ons eens dat een gedenkteken niet ‘zomaar’ een gevelplaat is en dat hier met coulance mee om moet worden gegaan?
4. Is bij het college bekend dat er een aanvraag is gedaan voor de Bergstraat en of er meer bewoners van voormalige onderduikadressen en voormalige woonadressen van Joodse bewoners graag een gedenkteken bij hun woning geplaatst zouden zien, waar dit nog niet gerealiseerd is of kan worden?
5. In de gemeente Amersfoort was op een zeker moment vraag naar 430 gedenkstenen nadat in kaart was gebracht hoeveel Amersfoortse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog er voor zo ver bekend waren. Amersfoort heeft toen met een eigen struikelsteen gezorgd voor deze gedenktekens: https://www.ad.nl/amersfoort/laatste-70-struikelstenen-in-amersfoort~a6ac05b1/ Hoe kijk de wethouder hiernaar?