College heeft onvoldoende oog voor tweedeling in Utrecht

Voorzitter,

Dit is de laatste Voorjaarsnota van dit college. (In ieder geval de laatste in niet-demissionaire status.) Dit was dan ook voor dit college de laatste kans om echt iets te doen aan de tweedeling in de stad. Om er voor te zorgen dat alle Utrechters kunnen genieten van onze stad. Maar hoewel het geld tegen de plinten klotst – in 2016 bleef maar liefst € 71 mln. over ! – heeft het college ook deze kans jammerlijk gemist.

Utrecht is een prachtige stad. Maar ook een verdeelde stad. Veel meer dan je op het eerste gezicht zou denken. Wie door zijn oogharen kijkt, ziet een scheidslijn die globaal wordt gevormd door de spoorlijn Lunetten, Centraal en Overvecht. Met aan de ene kant hoog opgeleide, goed verdienende en vlot van de tongriem gesneden mensen. En aan de andere kant mensen die al blij zijn als ze de touwtjes aan elkaar kunnen knopen. Die geen of onzeker werk hebben of werk dat te slecht betaalt om van te kunnen rondkomen. Die nog nooit van stadsgesprekken hebben gehoord, laat staan er zijn geweest. We zien in Leidsche Rijn zulke scheidslijnen ook al ontstaan.

De uitzending van Brandpunt ‘Op eigen kracht: samenleven in Utrecht’ in februari van dit jaar was aangrijpend. We zien daarin onder anderen fietsenmaker/buurtvader Abdalla uit Overvecht, Jacqueline uit Ondiep en docent Younes uit Leidsche Rijn. Stuk voor stuk opgewekte Utrechters, actief in en voor hun buurt. Maar tegelijkertijd ook teleurgesteld en bezorgd. Hoe kunnen we zorgen voor een samenleving waar we ook echt samen leven, hoe verschillend we ook zijn? En wat kan de overheid doen omdat te bevorderen? Dat is de belangrijkste opgave voor de komende jaren.

Een ongedeelde stad begint bij onze jeugd. Kinderen en jongeren moeten hier onbezorgd kunnen opgroeien en opbloeien. Toch krijgen we steeds meer signalen over jongeren die afglijden naar criminaliteit, en geen perspectief meer zien. Een gezamenlijke aanpak op het gebeid van veiligheid, jongerenwerk, jeugdzorg en jeugdwerkeloosheid is hard nodig.

Het aantal dak- en thuislozen neemt zienderogen toe. En wat doet het college? Het steggelt met het Catharijnehuis over al dan niet een nieuwe locatie, maar vraagt niet aan de daklozen zelf wat zij ervan vinden. De prostituees aan de Europalaan krijgen te horen dat ze moeten vertrekken, maar een alternatief is er nog niet. Dan wek je geen vertrouwen, maar onrust bij kwetsbare mensen in onze stad.

Voorzitter,

Dit college heeft de tweedeling de afgelopen jaren vergroot in plaats van verkleind. Door het percentage sociale woningbouw bij nieuwbouw los te laten. Door afstand te nemen van actief grondbeleid. Door ondanks de schaarste door te gaan met het verkopen van sociale woningen. Door te stoppen met de wijkenaanpak voor de buurten die dat het meeste nodig hebben. Door te bezuinigen op het leefbaarheidsbudget – en de toegang tot het initiatievenfonds ingewikkeld te maken. Door de toeslagen voor onze armste inwoners af te schaffen. Door het voornemen de sporttarieven te vergroten en zelfs onze speeltuinen te vercommercialiseren. Door te bezuinigen op juist die organisaties die bewoners helpen om hun ‘eigen kracht’ versterken. Zoals de advies-en cliëntenraden. En dit allemaal met de handtekening van GroenLinks en de SP…

Voorzitter,

Gelukkig kwam het college soms tot inkeer. En werden onze voorstellen wel overgenomen – zij het met enige vertraging. Met steun van andere partijen in én buiten deze raad kwam er extra geld voor Overvecht. Werd maatwerk toegepast bij de huishoudelijke hulp –inclusief keukentafelgesprekken voor iedereen. Ging de burgemeester in gesprek met boze bewoners van Sterrenwijk. Werd een streep gezet door de bezuinigingen op initiatieven als Dress for Success en Stichting Leergeld. En het doet ons natuurlijk deugd dat ook dit college door ging met een humaan beleid voor vluchtelingen – zie de nieuwe ‘bed-bad-brood’-brief van vorige week.

Maar de balans is negatief. Ook in deze Voorjaarsnota worden weer opgelegde kansen gemist. Het college constateert terecht dat het aantal banen achterblijft bij de economische groei. De PvdA wil structureel investeren in meer banen, in plaats van eenmalig € 1 mln. (Om het in perspectief te plaatsen: voor de eventuele Vuelta-start reserveert het college € 1,3 mln.) De PvdA wil kansen benutten voor nieuwe banen in de publieke sector – wordt onze motie over extra banen in de openbare ruimte in Overvecht en Kanaleneiland inmiddels uitgevoerd? De PvdA wil dat het laatste beetje geld voor de krachtwijken wordt besteed aan mensen in plaats van aan asfalt. De PvdA wil veel meer banen voor arbeidsgehandicapten, inclusief nieuwe beschutte werkplekken tegen een fatsoenlijk loon. Daar wachten we nog steeds op. De PvdA wil de ongelijkheid in het onderwijs bestrijden. Hoe vordert de uitvoering van onze motie- samen met GroenLinks? De PvdA wil meer betaalbare woningen voor mensen met een kleine portemonnee. Keer op keer dienden we hiertoe voorstellen in de afgelopen jaren in, meestal door het college ontraden.  De PvdA pleit al jaren voor structurele versterking van de buurtteams. Wanneer regelt het college dit nu eindelijk? De PvdA pleit voor het daadwerkelijk gebruiken van het decentralisatiefonds voor het oplossen van knelpunten in zorg en ondersteuning. In plaats van het af te romen, zoals het college doet..

Voorzitter,

We kijken  uit naar de bespreking straks in de commissies en later in het slotdebat. Waarin wij zullen knokken voor onze sociaal-democratische idealen van een ongedeelde stad met bestaanszekerheid en kansen voor iedereen, solidariteit en omzien naar elkaar. Voor een stad waarin Abdalla, Jacqueline en Younes zich thuis voelen. Een stad waarvan iederéén kan genieten.