6 oktober 2022

Laat jongeren met een beperking onbeperkt meedoen

Het is deze week de Week van de Toegankelijkheid. Overal in het land wordt aandacht gevraagd voor toegankelijkheid van steden, werkplekken, regelingen en dergelijke. Het gaat erom dat iedereen onbeperkt kan meedoen! PvdA raadsleden Ilse Raaijmakers en Hester Assen stellen in deze week vragen over de situatie van jongeren met een beperking in Utrecht. 

 Afhankelijkheid

In Nederland heeft een grote groep burgers moeite om rond te komen. Door de energiecrisis en de sterk oplopende inflatie zullen dat alleen maar meer mensen worden. Een deel van deze groep is voor hun bestaanszekerheid afhankelijk van financiële ondersteuning van de overheid. Dit geldt zeker ook voor jongeren met een beperking, die vaak leven van een uitkering op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) of de Participatiewet.  

Wirwar van regelingen 

Hierdoor krijgen zij te maken met verschillende regelingen en instanties, die ieder hun eigen beleid en procedures hebben. Jongeren met een beperking hebben te maken met gemeenten als aanspreekpunt voor een bijstandsuitkering en bijzondere bijstand, maar ook voor kwijtschelding van lokale belastingen; met het UWV voor een Wajong-uitkering; het CAK voor de inning van de eigen bijdrage voor zorg en de Belastingdienst/Toeslagen voor huur- en zorgtoeslag. 

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat jongeren met een beperking het financieel niet makkelijk hebben. Daarbovenop komen de huidige inflatie, hoge energie- en woonlasten die voor extra financiële onzekerheid zorgen. Jongeren zitten daarbij op een kritiek punt in hun leven door de overgang van jeugd naar volwassenheid. De Nationale Ombudsman maakt zich dan ook zorgen over de financiële redzaamheid van deze jongeren. Deze zorgen worden versterkt door de klachten die de Nationale Ombudsman ontvangt. Bijvoorbeeld van mensen met een Wajong-uitkering die klagen over verrekeningen van het UWV die ze niet goed begrijpen.  

 Onbeperkt meedoen lukt niet 

De Nationale Ombudsman concludeert in het rapport Meedoen zonder beperkingen (https://nos.nl/artikel/2444402-ombudsman-jongeren-met-een-beperking-gehinderd-door-overheid) dat zelfredzaamheid voor deze groep een illusie is: de wet- en regelgeving is ingewikkeld, jongeren ervaren grote administratieve lasten en hulp vanuit het sociale netwerk wordt door de overheid overschat.  

Onbeperkt meedoen lukt dus niet: er zijn grote verschillen in uitgangspositie tussen jongeren; jongeren ervaren weinig toekomstperspectief en door verrekeningen loont werken niet altijd.  

Ondanks goede wil kan hulp beter: De informatieverstrekking schiet tekort; specifieke deskundigheid ontbreekt soms; gemeenten ervaren een tekort aan tijd en geld en de samenwerking in de keten is beperkt. PvdA raadsleden Ilse Raaijmakers en Hester Assen stellen schriftelijke vragen aan het college over hoe het in Utrecht geregeld is en wat de knelpunten zijn. In het rapport wordt aandacht gevraagd voor het gebrek aan erkenning van de specifieke situatie van deze groep jongeren, dat zij moeilijk om hulp vragen aan de gemeente en dat hulp vanuit het eigen netwerk overschat wordt. Zij willen van het college weten hoe wordt daar binnen de gemeente mee wordt omgegaan.  

De Nationale Ombudsman beveelt aan dat jongeren proactief, in begrijpelijke taal voor de 18-de verjaardag geïnformeerd worden, persoonlijke begeleiding krijgen en dat er gezorgd wordt voor financiële zekerheid. Op welke wijze worden deze aanbevelingen in Utrecht opgevolgd?