PvdA wil plan tegen uitbuiting arbeidsmigranten

Arbeidsmigranten dump je niet op straat wanneer er geen werk meer voor ze is. Toch gebeurt dit in onze stad. Arbeidsmigranten zijn compleet afhankelijk van werkgevers en raken (te) vaak dakloosheid als gevolg van het verlies van werk. De PvdA vindt dat de gemeente hier een zorgplicht heeft. 

Rick van der Zweth heeft in de raad gepleit voor een samenhangend plan rondom arbeidsmigranten. Een plan waarin malafide uitzendbureaus stevig aangepakt worden, gecontroleerd wordt op schrijnende huisvesting en er gewerkt wordt met een zwarte lijst voor werkgevers. 

Utrecht moet een stad zijn voor iedereen waar bestaanszekerheid en goed werk de norm is. De situatie van arbeidsmigranten in onze stad staat daarmee in schril contrast.  

Schrijnende verhalen

Van der Zweth: “Bij de opvang van het Leger des Heils vertelde een Roemeense man mij zijn verhaal. Een (malafide) uitzendbureau was naar zijn dorp gekomen om 25 man voor werk in de vleesfabriek in Nederland te zoeken. Zij namen die 25 mensen mee naar Utrecht, hielpen de volgende dag 12 mannen aan werk en liet de rest aan hun lot over. In een onbekende stad, zonder Nederlands of Engels te spreken, geen huis, geen baan”. 

In Kanaleneiland horen we de verhalen dat er honderden mannen, vaak Bulgaren, in de schoonmaak werken bij notoire werkgevers. Half zwart, half wit. En hutjemutje bij elkaar wonen in kleine kamers voor torenhoge huurprijzen. 

Rick vervolgt: “Zo zijn er talloze schrijnende verhalen. Ze spreken de taal niet, hebben werk waar de coronaregels niet in acht worden genomen, waar de uren en het loon onzeker zijn en als ze al een huis krijgen, is het een gedeelde kamer voor een idioot hoge prijs. Als er geen werk meer is, gooit de werkgever ze op straat en verliezen ze naast hun werk ook het huis en zorgverzekering. Vaak het begin van veel ellende. Deze mensen worden uitgebuit en malafide uitzendbureaus en notoire werkgevers verdienen over hun rug het geld”. 

Geen gevoel van urgentie

Meerdere keren heeft de PvdA vragen gesteld om hier meer aan te gaan doen in Utrecht. De beantwoording straalde niets van urgentie uit. “Het college sprak zichzelf tegen, verwees vaak naar het Rijk, legt de verantwoordelijkheid bij de arbeidsmigranten zelf neer of was sowieso niet voornemens actie te ondernemen. Mensen worden uitgebuit en het college kijkt ernaar en doet niets”, zo stelt Rick. 

Het college moet haar zorgplicht voor deze kwetsbare groep serieus nemen. Pas nadenken over hulp bij dak- en thuisloosheid is veel te laat. Wij willen als PvdA een samenhangende aanpak, een actieplan, bij voorkeur onder één verantwoordelijk wethouder, die zorgt voor goed en veilig werk, fatsoenlijke huisvesting en benodigde zorg. Als dit in andere steden kan, moet dat ook in Utrecht mogelijk zijn. 

Plan tegen uitbuiting van arbeidsmigranten

Een paar zaken zijn simpelweg noodzakelijk om in dit plan te doen: 

• Samenwerking met de Arbeidsinspectie, de vakbond en partners in onze stad om malafide uitzendbureaus en notoire werkgevers aan te pakken en toe te zien op veilige werksituaties;
• Afspraken maken met en aanspreken van werkgevers die mensen op straat dumpen als er geen werk meer is. Werk wat ons betreft met ‘naming and shaming’; 
• Toezicht op fatsoenlijke huisvesting is nodig: najagen huisjesmelkers die samenwerken met deze werkgevers en aangescherpt toezicht voor panden opgekocht door uitzendbureaus;  
• Garanderen maaltijdvoorziening en opvang voor niet-rechthebbenden i.s.m. partijen in de stad zoals het Rode Kruis, ook na 1 juni;
• Altijd bieden van zorg als dat nodig is. Arbeidsmigranten verliezen vaak hun zorgverzekering als ze hun baan verliezen. Ook dan moet er zorg zijn. Focus daarbij op mentale zorg en verslavingszorg, bijvoorbeeld met een straatpastor. Dit om erger te voorkomen. 
• Als laatste is het nodig om deze groep zo veel mogelijk in te schrijven (BRP), inclusief  verblijfadres, en ze zo beter in beeld te krijgen. 

Teleurgesteld

Na afloop van het debat toonde Rick zich teleurgesteld. “Helaas ziet het college nog steeds de urgentie niet en wordt er niets extra gedaan, men laat het aan het Rijk. Wel zijn er toezeggingen gedaan over verbeteringen om arbeidsmigranten voortaan beter te registreren, medische zorg via de buurtteams te intensiveren en om te kijken of partners in de stad extra ondersteuning nodig hebben”.