Tegengaan van tweedeling, op naar een onverdeelde stad

De inbreng van Marleen Haage, fractievoorzitter Partij van de Arbeid, bij het slotdebat van de Programmabegroting 2017
Gesproken woord geldt.

Het is een rare week. De nieuwe leider van de vrije wereld gaat een muur bouwen om vreemdelingen te weren uit de VS, de Koerdische vrouwen vallen Raqqa binnen om IS de genadeslag te geven en Utrecht stelt vanavond haar begroting vast. Gisteren werd mijn oma 90 jaar oud, ik ben benieuwd, als ik zo oud ben als zij, welke van deze drie gebeurtenissen ik onthouden zal hebben. Laten we er een onvergetelijke dag van maken, waar we samen echt verschil maken voor de stad. Niet bang zijn en er wat moois van maken.

En voordat ik vertel wat de Partij van de Arbeid wil, begin ik met drie citaten over hoe het nu gaat in onze stad. De eerste is van Micha de Winter pedagoog die door het college is gevraagd in de taskforce anti-radicalisering:

“In de stad zijn grote scheidslijnen aanwezig: kijk bijvoorbeeld naar de spoorlijn tussen Tuindorp en Overvecht… Aan de ene kant zijn er jongens en meisjes die na school thuis huiswerk maken, gamen en overhoord worden door hun ouders. (……) Aan de andere kant jongens en meisjes die veel meer op straat hangen, zich vervelen en waar thuis niet wordt gevraagd naar de schoolprestaties. Contact is het belangrijkste middel tegen haat. De stad is meer en meer aan het segregeren. Aparte scholen, aparte wijken, apart sporten. Contact wordt daarbij steeds minder vanzelfsprekend.”

De tweede is van AD-columniste Marieke Dubbelman:

“Wie goed verdient, kan goed en goedkoop wonen in deze stad. Wie modaal of minder binnenharkt, mag voor schandalig veel geld in een stapel veredelde zeecontainers naast de skaeve huse wonen. (…) Het zou voor de tweeverdieners in de stad straks toch wel reuze handig zijn als er voor hun kind een kinderdagverblijf mét gekwalificeerde leidsters is. Het verpleeghuis in de buurt kan nu al amper aan personeel komen, omdat de salarissen wonen in deze stad niet mogelijk maken. Blij doen over de stijgende huizenprijzen geeft geen enkele pas als je ziet voor welk enorm probleem Utrecht staat.”

En u mag raden van wie de derde afkomstig is:

“We maken ons grote zorgen over een toenemende tweedeling in Nederland. Een tweedeling in kansen, in belevingswerelden, in optimisme en pessimisme. De tweedeling tussen groepen in een samenleving die meer en meer langs elkaar heen leven, zonder elkaar te ontmoeten of zich rekenschap van elkaar te geven.” (D66, verkiezingsprogramma TK ‘18)

Het is niet alleen de Partij van de Arbeid die keer op keer deze tweedeling aan de kaak stelt. Het zijn de denkers van onze Universiteit, de opiniemakers in onze krant en dus ook de grootste coalitiepartij in deze stad. Zij het dat die laatste ons tot voor kort voor gek uitmaakte. Maar sinds Pechtold en de zijnen een verkiezingsprogramma schreven om échte tweedeling tegen te gaan, moet ook D66 Utrecht haar mening bijstellen.

Waar vroeger de klassieke tegenstellingen van arbeid en kapitaal de politieke strijd bepaalden, gaat het nu om de vraag of je wel of niet bent aangesloten op de moderne samenleving. Daarmee ontstaat een samenleving waarin groepen tegenover elkaar komen te staan. Zoals jong tegenover oud, kansrijk tegenover kansarm en zwarte tegenover witte pieten. Soms keren mensen zich tégen de samenleving. Aan ons de opdracht om aan saamhorigheid te werken.

De Partij van de Arbeid wil de weg naar een verbonden stad inslaan. Een stad waarin we niet accepteren dat er gediscrimineerd wordt. Waarin we niet aanvaarden dat mensen geen werk of betaalbare woning hebben. Waarin we niet accepteren dat zorg of onderwijs ontoegankelijk zijn. Mijn vraag aan u allen, doen jullie mee? We doen hierbij graag een aantal voorstellen die de stad haar sociale gezicht weer terug kan geven. Die de vorming van parallelle werelden tegengaat en die Utrechters samen aan een toekomst laat werken.

Zonder dat geld alleen een oorzaak is, zien we een verschraling van voorzieningen in de stad. Op gebied van cultuur, op gebied van zorg, op gebied voor werk voor mensen met een arbeidshandicap. We staan bol van de plannen:

Goed werk voor iedereen

Wij zien dat er behoefte is aan het vervullen van belangrijke publieke functies: de conciërges en assistenten op scholen, toezicht in bus en tram, ondersteuning van sport en cultuurverenigingen en het extra schoonhouden van de openbare ruimte. Tegelijk zien we dat er teveel mensen tegen hun zin langdurig aan de kant staan. Daarom willen we geleidelijk aan 200 nieuwe banen. Enerzijds krijgen we mensen hiermee uit de bijstand of andere uitkeringen; anderzijds investeren we in schone en veilige buurten.

Laten we, om die werkloosheid terug te dringen, investeren in onze jeugd. Fijn dat we daar van de EU geld van krijgen. De Partij van de Arbeid vindt dat we ook met gemeentelijk geld ervoor moeten zorgen dat er geen jongere aan de kant staat. Dit geld moet vooral worden ingezet voor meer stages en leerwerkplekken in het MBO en het aanpakken van discriminatie.

Ook mensen met een arbeidshandicap heeft het college aan de kant laten staan: we willen dat het participatiebudget voor het creëren van échte beschutte werkplekken wordt ingezet.  In het Lokaal Economisch Fonds ruimte is om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt te bedienen

De reorganisatie van de gemeente is na vijf jaar afgerond. Utrechtse ambtenaren hebben daar hard voor gewerkt en verdienen waardering. Draai de bezuinigingen op hun secundaire arbeidsvoorwaarden daarom terug.

De vroegsignalering van schulden is in onze stad een succes. Laat de mensen die daarop zijn ingezet niet bungelen en besluit tijdig dat ze hun goede werk kunnen voortzetten.

Over andere initiatieven om de armoede in onze stad aan te pakken komen we graag terug bij de evaluatie van het collegebeleid. Rekent u maar dat we daar wat van vinden. In onze tegenbegroting nemen we €1 miljoen structureel op om armoede en schulden te bestrijden.

Onderwijs

Echte tweedeling zien we ook in ons onderwijs. Zoals pedagoog De Winter zei: onderwijs moet er zijn voor ontmoeting, tegen haat. Echter, de dominante visie op onderwijs is, onder aanvoering van liberale partijen als VVD en D66, verschoven van gelijke kansen naar keuzevrijheid.

Het college doet niks tegen die tweedeling in het onderwijs. Wij konden wel tien dingen bedenken om het te pakken.

Ik noem er drie:
-afspraken voor het vaste aanmeldmoment basisscholen nakomen,
-schooladviezen vergelijken en verbeteren,
-huiswerkbegeleiding voor kinderen uit arme gezinnen.
De wethouder kan niet meer wegduiken.

Toegankelijke zorg

Wat kostte het een kopzorgen. Nadat ouderen en mensen met een beperking hun recht haalden lijkt het erop dat het college meebeweegt in het aanpassen van de thuiszorg en de verstrekkingen Wmo. Het geld dat bestemd is voor zorg van ouderen, gehandicapten en hun mantelzorgers moeten ook echt op die plekken terechtkomen. Want mensenkinderen, onze mantelzorgers hebben het zwaar. 1 op 7 is overbelast. We hebben in Leeuwarden een initiatief gezien dat mantelzorgers ondersteunt. We dienen een motie in waarmee we in elke wijk zorgen voor een logeerplek waar Wmo-cliënten tijdelijk kunnen verblijven. Zo ontlasten we de mantelzorgers.

Utrechters met een lichamelijke beperking kunnen hun kliko of vuilniszak niet altijd naar de afleverloctie brengen. Als ze geen beroep kunnen doen op buren, hebben ze hulp nodig van de medewerkers van stadswerken. Daarom dienen we een motie in.

Jeugdzorg is door de decentralisatie een verantwoordelijkheid van de gemeente geworden. Er blijft behoefte aan een Kinderombudsman. We dienen wederom een motie in. 3x is hopelijk scheepsrecht

Betaalbaar wonen & leefbare wijken

Goed wonen lijkt in Utrecht niet voor iedereen weggelegd. De inrichting van onze volkshuisvesting is aan een verbouwing toe. Met minder invloed van de markt, en meer van de bewoners. Met ingang van 2017 stopt het college de Krachtwijkenaanpak. De PvdA wil blijven investeren in buurten, net zoals de versnelling Overvecht, waarbij voor de buurten met de meeste problemen extra aandacht nodig is. De wijkenaanpak vergt immers een lange adem en doorzettingsvermogen. Wij reserveren daar structureel € 1 miljoen voor.

Leegstand van winkels draagt niet bij aan de leefbaarheid van de buurt. We vragen om een toezeggen dat bij langdurige leegstand boven de 10% met vastgoedeigenaren winkeliers in overleg te treden om samen de leegstand actief te bestrijden.

Er moet iets worden gedaan aan de toegenomen overlast van jongeren in wijken als Lombok Oost en Overkapel. Het college zet vooral in op repressie. De PvdA vindt dat voor meer veiligheid ook preventie nodig is. Met meer inzet op jongerenwerk kan de overlast worden teruggedrongen en toekomstige overlast worden voorkomen.

Dat we een SP-wethouder op wonen hebben zien we maar matig terug in de stad. Is middeldure huur nog wel betaalbaar? Een tweekamerappartement voor €1200,- in Transwijk, een studio voor ruim €900 in Zijdebalen, dat doet natuurlijk niks voor de betaalbaarheid van goede woonruimte in de stad.

Er wordt op een aantal plekken in de stad gebouwd en voor andere delen van de stad worden plannen ontwikkeld. Onder andere de Meerwedekanaalzone, het Nieuwe Centrum en Leidsche Rijn. Het aandeel sociale woningen is daarbij veel te laag, namelijk nul, nul en 24,6%. De PvdA wil met actief grondbeleid meer sociale woningbouw mogelijk maken in de stad. De wethouder van de SP weigert om ons de informatie te geven over op welke plekken in de stad sociale woningbouw nog mogelijk is. Hij stuurt de raad het bos in met een rapportje waarin niks staat. Ik vind dat jammer! We hadden hier graag een plan gepresenteerd waar en hoeveel sociale woningbouw er nog mogelijk is. Nu hebben we hiervoor meer tijd nodig en presenteren dit bij de VJN.

Waar we wél enthousiast over zijn is dat er vorige week voor het eerst in drie jaar weer een motie is aangenomen om meer sociale woningbouw te realiseren.

Cultuur

Cultuur hoort niet alleen in grote paleizen, maar ook in buurthuizen of op straat. Met deze voorstellen van het college dreigt een verschraling van het cultuuraanbod in de stad. Een van de redenen hiervoor is dat het cultuurbudget niet meegroeit met de groei van de stad. De wethouder zegt dat hij hier bij de Voorjaarsnota op terugkomt. Dit geldt trouwens niet alleen voor cultuur; het college schuift wel meer voor zich uit….

De PvdA heeft nog een vijftal wensen:
1. Veranker diversiteit in de Utrechtse cultuur. We zijn benieuwd naar de brief van het college hierover.
2. We willen er voor zorgen dat het mooie podium aan de Pauwstraat , voorheen RASA, openblijft. We zijn blij met de toezegging van het college en we zien uit naar de plannen.
3. Zet het budget voor de culturele voorziening in Leidsche Rijn, volledig in voor cultuur in Leidsche Rijn totdat de beloofde nieuwe voorziening er is. Graag reactie.
4. Daarnaast wil de PvdA nú een oplossing voor de instellingen met een positief advies van de commissie, die toch geen geld krijgen (de ‘club van 7’). Niet doorschuiven naar de Voorjaarsnota. Daarom hierbij samen met CU en PvdD een amendement in.
5. Ga snel met alle betrokkenen in gesprek over een oplossing voor Museum Oud Amelisweerd.

Samen leven

In 2016 moeten nog ruim nog 400 statushouders gehuisvest worden. In het huidige tempo haalt Utrecht het niet. Hoe sneller huisvesting wordt gerealiseerd, hoe sneller we die extra middelen van het Rijk krijgen. Dat willen we inzetten voor integratie en participatie van statushouders. Hoe eerder we daar werk van maken, hoe groter de kans dat het succesvol zal zijn.

Ik sluit af met nog één punt. Utrecht maken we samen is de slogan die het college al jaren voert. Samen leven is waar ook de Partij van de Arbeid zich hard voor maakt. Nog te veel zien we dat bewoners en andere initiatiefnemers geen medewerking in de stad krijgen. Wel op een stadsgesprek komen, maar niet worden gehoord. Wel wijkraadadviezen geven, maar geen reactie krijgen. We hebben meer dan 20 voorbeelden.

Democratie is misschien de minst slechte vorm om onze stad mee te besturen, het is ook iets om te koesteren en uit te bouwen. Laat 2017 ook een jaar zijn waar Utrechters zich echt gehoord voelen.

De tegenbegroting van de Partij van de Arbeid Utrecht en begeleidende tekst leest u hier:
Tegenbegroting PvdA Utrecht 2017
Begeleidende tekst Tegenbegroting PvdA Utrecht 2017