Sport en cultuur zijn belangrijk voor het welzijn van alle Utrechters. Ze dragen bij aan mentale en fysieke gezondheid, zijn belangrijk voor verbinding en zorgen voor creativiteit en dynamiek. Alle Utrechters moeten hiervan kunnen genieten. Veel Utrechters doen dat gelukkig ook al, maar een te grote groep Utrechters komt zelden of nooit met sport en/of cultuur in aanraking. Door corona is dit probleem verergerd. Soms zijn er financiële drempels of sluit het aanbod niet aan bij de wensen en de leefwereld. PvdA Utrecht vindt dat dat anders moet.
We maken werk van het vergroten van de toegankelijkheid, de kwaliteit en de diversiteit van cultuur en sport in onze stad. Dat doen we door het versterken en verbeteren van de bestaande infrastructuur, zoals sportverenigingen en -complexen, zwembaden, culturele voorzieningen, creatieve broedplaatsen en bibliotheekvestigingen. Sport en cultuur willen we veel meer dan nu in de haarvaten van buurten en wijken laten komen. Dat kan door een actieve en laagdrempelige wijkgerichte aanpak, samen met scholen, buurthuizen en actieve inwoners en organisaties in de buurt.
Dit vereist een actievere rol van de gemeente dan in de afgelopen jaren en een ambitieuze investeringsagenda, waarin ook de groei van de stad en de gevolgen van de coronacrisis worden meegenomen.
9.1 Iedereen sport mee
Sporten is leuk, gezond en vergroot de sociale samenhang. Daarom stimuleren we Utrechters om mee te doen aan sportactiviteiten en bieden we mensen met een smalle portemonnee financiële ondersteuning, zodat iedereen kan sporten.
Onze keuzes:
Offensief Sport en Bewegen
We komen met een groot Offensief Sport en Bewegen om meer Utrechters aan het bewegen te krijgen en om bij te dragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen in de stad. Dat doen we samen met een tal van partijen in de stad, zoals sportverenigingen, huisartsen, beweegcoaches, buurtsportcoaches, buurtwerk en (brede) scholen. Kinderen krijgen op school minimaal twee uur bewegingsonderwijs per week en ook daarbuiten worden sport en bewegen gestimuleerd. Zie ook het hoofdstuk ‘Een gezonde stad met zorg voor iedereen’.
Ieder kind haalt de beweegnorm
We streven ernaar dat ieder kind de beweegnorm haalt. Dit doen we concreet door samen met scholen, verenigingen en andere partners in de wijken te zorgen voor voldoende beweegaanbod. Als voorbeeld nemen we de Arnhemse ‘2+1+2 aanpak’ waarbij wordt gestreefd naar 2 uur bewegen op school met een vakdocent (landelijke norm), 1 uur op en rondom school bewegen (bijvoorbeeld bewegend leren) en 2 uur beweegaanbod direct na schooltijd.
Sporten toegankelijk maken
Binnen het armoedebeleid nemen we belemmeringen om te gaan sporten weg voor kinderen en ouderen. De U-pas zal nog actiever worden ingezet om kinderen en volwassen die sporten niet kunnen betalen financieel te ondersteunen. Hierover maken we afspraken met bijvoorbeeld sportverenigingen. De extra rijksmiddelen voor kinderen in armoede blijven we onder andere voor sportactiviteiten inzetten. Ook een fysieke of geestelijke handicap mag sportdeelname niet in de weg staan.
Ieder kind moet leren zwemmen
Ieder kind moet leren zwemmen. Mede dankzij de PvdA kunnen kinderen met een U-pas die niet aan schoolzwemmen kunnen deelnemen gratis hun A-diploma halen, zonder dat het ten koste gaat van hun U-pasbudget. Dat houden we zo en tegelijkertijd willen we dat schoolzwemmen weer de norm wordt voor alle scholen. Op dit moment doet slechts een minderheid van de Utrechtse scholen mee met schoolzwemmen. De gemeente maakt hierover afspraken met scholen en zwembaden, waarbij organisatorische belemmeringen worden opgelost.
Ondersteunen van sporten door kinderen uit gezinnen met lage inkomens
9.2 Sportverenigingen en sportaccommodaties
Vitale sportverenigingen zijn van groot belang in de stad. Ze vormen mede het cement in de samenleving en hun belang reikt veel verder dan het sportieve alleen. Mede hierdoor is Utrecht een sportstad met veel potentie, maar veel voorzieningen staan ook onder druk. Dit betekent dat we flink moeten investeren in de sport, ook gezien de groei van de stad.
Onze keuzes:
Verenigingsondersteuning
We ondersteunen verenigingen optimaal, bijvoorbeeld door het bieden van verenigingsondersteuning via SportUtrecht.
Basisbanen op de sportvereniging en bij sportactiviteiten
Het lukt veel sportverenigingen vaak niet om voldoende vrijwilligers te vinden voor taken, zoals toezicht houden, het clubhuis bemensen en de velden onderhouden. Tegelijkertijd zitten veel mensen ongewild thuis. Daarom komen er ook basisbanen op de sportvereniging en bij sportactiviteiten in buurten.
Veilig sportklimaat
Een veilig sportklimaat is essentieel om sportplezier en talentontwikkeling te stimuleren. Voor racisme is geen plaats. LHBTI+ acceptatie is de norm. We bieden het kader en de trainers van sportverenigingen cursussen, zodat ze beter kunnen omgaan met discriminatie, agressie, asociaal gedrag en uitwassen op en rond de sportvelden. We stimuleren sportverenigingen om hun maatschappelijke bijdrage te vergroten.
Investeren in sportaccommodaties en sportcapaciteit
Utrecht moet investeren in noodzakelijke vernieuwing van sportaccommodaties en uitbreiding van de sportcapaciteit, ook gezien de groei van de stad. Voldoende budget voor beheer en onderhoud is essentieel. Dit behoort tot de kerntaken van de gemeente.
Verbreden functie van een sportaccommodatie
We verbreden de functie van een sportaccommodatie naar een gezonde plek in de wijk waar ook ruimte is voor cultuur, naschoolse opvang, ontmoeten, jongerenwerk, huiswerkbegeleiding samenkomen.
Beter gebruik maken van sportaccommodaties
9.3 Sporten in de buurt
Sportverenigingen zijn belangrijk, maar ook niet voor iedereen toegankelijk of een voor de hand liggende optie. Daarom vinden we het belangrijk dat ook sportactiviteiten en -voorzieningen in de buurt worden aangeboden.
Onze keuzes:
Laagdrempelige voorzieningen voor sport en bewegen
We realiseren in iedere buurt laagdrempelige voorzieningen voor sport en bewegen en investeren extra in buurten waar te weinig wordt gesport.
Speciaal aanbod aan activiteiten
Het is zonde dat kinderen vroegtijdig stoppen met sporten, bijvoorbeeld als ze overstappen van de basisschool naar de middelbare school. Voor hen maken we een speciaal aanbod aan activiteiten.
Laagdrempelige kennismakingstour
De gemeente stelt middelen beschikbaar om meerdere keren per jaar een laagdrempelige kennismakingstour voor jongeren langs diverse activiteiten op het gebied van sport (en cultuur) mogelijk te maken. Dat betekent onder meer het ter beschikking stellen van attributen of specifieke kleding waar dat nodig is.
Investeren in voorzieningen voor individuele sport en recreatie
We investeren ook in voorzieningen voor individuele sport en recreatie. Denk daarbij aan wandel- en hardlooproutes in de open lucht, maar ook buitenfitness of yoga in de parken en voorzieningen voor ‘urban sports’ (zoals skatebanen).
Bewegen voor ouderen
Ook voor ouderen is (blijven) bewegen ontzettend belangrijk. Voor deze doelgroep komt extra aandacht.
Passend sport- en beweegaanbod voor mensen met een beperking
We werken aan een passend sport- en beweegaanbod voor mensen met een beperking, zodat ook zij mee kunnen doen. We zoeken, waar nodig, actief de samenwerking met onze buurgemeenten en andere regio’s op om voor zo’n aanbod te zorgen en het bereik en de effectiviteit daarvan te verhogen.
Roeibaan in Rijnenburg
9.4 Kunst en cultuur
Utrecht heeft een cultureel leven om trots op te zijn. Maar dat is er niet vanzelf gekomen. We moeten keihard werken om dat niveau vast te houden én te verbeteren. Daarbij past een actief en ambitieus cultuurbeleid. De coronacrisis heeft indringend laten zien hoe kwetsbaar de culturele sector is. Met name de makers, zzp’ers en iedereen die binnen de sector werkt hebben afgelopen maanden veel zekerheid moeten inleveren. De PvdA wil daarom de culturele basis in onze stad verstevigen. Het fijnmazige netwerk van culturele voorzieningen moet worden behouden en uitgebreid. Daarbij vergroten we de toegankelijkheid van cultuur en het aanbod in buurten en wijken. Zodat alle Utrechters van kunst en cultuur kunnen genieten, ook Utrechters voor wie dat nog niet vanzelfsprekend is.
Investeren in cultuur en de makers: red de cultuur.
Veel culturele instellingen hadden het al niet makkelijk, met name door de forse en onverantwoorde bezuinigingen van het Rijk die structureel doorwerken. De coronacrisis heeft de Utrechtse cultuurmakers extra hard geraakt. Bij velen staat het water aan de lippen. De landelijke steun helpt, maar vooral bij grotere instellingen. De PvdA wil dat de gemeente actief ingrijpt om onze cultuur te redden.
Onze keuzes:
Steunfonds voor freelancers en zelfstandigen
Via een speciaal steunfonds helpen we de vele freelancers en zelfstandigen in de sector die onvoldoende inkomsten hebben. Wij helpen culturele partijen in Utrecht die bij de landelijke steun buiten de boot vallen. Wellicht toevoegen: , waardoor zij op hun beurt weer makers, zzp’ers en medewerkers kunnen voorzien van eerlijke beloningen en stabielere contractvormen.
Verhogen investering in kunst en cultuur
Utrecht geeft minder geld uit aan kunst en cultuur dan andere steden. Bovendien zal de stad de komende jaren fors groeien. Wij investeren in deze sector door het bedrag per inwoner voor kunst- en cultuur te verhogen én voortaan te koppelen aan de groei van onze stad. Zo zorgen we er voor dat culturele instellingen hun kwaliteit kunnen verhogen en makers eerlijk(er) kunnen belonen.
Fair Practice Code
Alle makers verdienen een fatsoenlijk inkomen en een goed sociaal vangnet, daarom maken we van de Fair Practice Code de standaard. We zorgen dat de kosten voor die eerlijke beloning niet van de bestaande subsidies afgaan.
Meer ruimte voor jonge en beginnende kunstenaars
9.5 Ruimte voor cultuur
Vrij- en broedplaatsen bieden (jonge)makers ruimte voor experiment, nieuwe vormen van kunst en het ontdekken en ontwikkelen van talent. Ze maken onze buurt en stad diverser en aantrekkelijker en voorkomen dat al onze buurten aangeharkt zijn en op elkaar lijken. Deze plekken zijn door de verdichting en hoge grond- en woningprijzen steeds meer in het geding. We staan er als PvdA voor dat deze plekken er blijven en dat ze betaalbaar zijn. Zo behouden we kunstenaars voor onze stad, is er plek voor nieuw talent en houden we onze stad levendig en aantrekkelijk.
Onze keuzes:
Meer ruimte voor makers
We willen stadsbreed meer ruimte voor makers: culturele en creatieve broedplaatsen. Hiermee helpen we niet alleen kunstenaars, maar verlevendigen we tegelijkertijd onze buurten. De gemeente moet hierop veel actiever sturen. Bijvoorbeeld door hiervoor leegstaande gemeentelijke panden te gebruiken of nieuw vastgoed aan te kopen.
Cultuurprijs
Utrecht kent in tegenstelling tot andere gemeenten geen jaarlijkse cultuurprijs. Een jaarlijkse cultuurprijs voor Utrechtse kunstenaars die een bijzondere culturele bijdrage leveren voor de stad is een stimulans en blijk van waardering waarmee de stad haar kunstenaars bedankt, dus deze prijs reiken we jaarlijks uit.
Vastgoedbeleid voor makers
Ruimte creativiteit en experiment in nieuwe wijken
Bij de inrichting van nieuwe wijken ruimen we specifieke plekken in voor creativiteit en experiment en voor het maken én presenteren van kunst en cultuur.
Ruimte voor kunst en cultuur in de openbare ruimte
9.6 Cultuur voor iedereen, in de hele stad
Er zijn nog te veel Utrechters die niet of nauwelijks in contact komen met kunst en cultuur. Dat is verontrustend, want voor een stad is het van groot belang dat alle inwoners van kunst en cultuur kunnen genieten. De PvdA wil dit gaan aanpakken. Door het verlagen van (financiële) drempels en door het uitbreiden, verbreden en diverser maken van het aanbod.
Onze keuzes:
Kunst en cultuur in de hele stad
Kunst en cultuur zijn belangrijk voor alle Utrechters, in alle buurten en wijken. Niet alleen de grote trekpleisters in het centrum hebben hun waarde, maar ook de vele initiatieven, zoals de wijkcultuurhuizen, fanfares, toneelverenigingen, kleinere musea en theaters in de diverse buurten en wijken.
Samenwerking tussen buurthuizen en culturele initiatieven
Samenwerking tussen ‘groot’ en ‘klein’
We bevorderen de samenhang en de samenwerking tussen ‘groot’ en ‘klein’, door bijvoorbeeld TivoliVredenburg en de Stadsschouwburg meer ruimte te laten bieden aan buurtgerichte activiteiten. De gemeente gaat hierover afspraken maken met deze instellingen.
Cultuur in Leidsche Rijn Centrum
Ons nieuwe stadsdeel verdient een volwaardig cultureel aanbod. Daarom investeren we in het nieuwe culturele hart van Leidsche Rijn Centrum, maar ook in voorzieningen buiten het centrum.
Diversiteit in cultuuraanbod
In de uitgangspunten voor de nieuwe cultuurnota komt extra aandacht voor diversiteit in het aanbod. Ondanks alle pogingen in het verleden, blijkt het tot nu toe lastig een aanbod te realiseren voor een diverse publiek.
Meer ruimte voor nieuwkomers
Code Culture Diversiteit
We willen naleving van de Code Culture Diversiteit, zodat diversiteit zichtbaar is in het aanbod in de culturele sector en in wie daarin werkt én daarin aan het roer staat.
Cultuureducatie op school
Cultuureducatie op school gaan we versterken, zodat elk kind maakt op de basisschool kennismaakt met kunst en cultuur. Zo komen er speciale dagen waarop basisschoolleerlingen aan de slag gaan met het bespelen van een (nieuw) instrument, toneel of dans en daarmee door ook buiten school door te gaan.
Amateurkunsteducatie
We investeren extra in het nieuwe stelsel van amateurkunsteducatie. Dit doen we om het aanbod te verbreden en te verbeteren. Als blijkt dat bepaald aanbod ontbreekt, zorgen we dat het wordt aangevuld. We waarborgen bovendien de betaalbaarheid en de toegankelijkheid van de amateurkunsteducatie. De voormalige UCK-locatie op het Domplein blijft behouden voor amateurkunsteducatie.
Verhogen de toegankelijkheid van kunst en cultuur voor Utrechters met een laag inkomen
9.7 Bibliotheken: plaats voor ontmoeting en ontwikkeling
De Utrechtse bibliotheken zijn belangrijke en laagdrempelige ontmoetings- en leerplaatsen. Het is belangrijk dat deze in stand worden gehouden en nog meer dan voorheen een ontmoetingsplaats voor alle Utrechters worden.
Onze keuzes:
Bibliotheken op peil
Het aantal vestigingen van de bibliotheek blijft minimaal op peil en de openingstijden worden verruimd als daar behoefte aan is.
Gratis bibliotheek lidmaatschap voor lagere inkomens
Het lidmaatschap van de bibliotheek wordt gratis voor Utrechters met een laag inkomen. Je portemonnee mag geen drempel zijn om boeken te lenen en zo bij te dragen aan je eigen ontwikkeling.
Voldoende middelen voor bibliotheken
Bibliotheken leveren een bijdrage aan de bestrijding van analfabetisme en laaggeletterdheid. We geven ze hiervoor voldoende middelen en instrumenten.
Voorzieningen in bibliotheken
In alle bibliotheken komen voldoende voorzieningen voor mensen die thuis geen gebruik kunnen maken van een computer met internet.
Utrechts debatcentrum
Utrecht verdient een Utrechts debatcentrum. De publieke debatfunctie wordt sinds 2010 niet meer ingevuld terwijl het goed en toegankelijk voeren van debat depolariserend kan werken. Wij investeren in een nieuw Utrechts debatcentrum, dat zowel zelfstandig kan opereren of in samenwerking met de bibliotheken of andere bestaande (culturele) instellingen.