Utrecht kiest voor actief grondbeleid

Het is september 2017. Het bedrijf Ramphastos Investment heeft het oog laten vallen op twee stukken grond langs de Merwedekanaalzone. De Merwedekanaalzone ligt in het Zuidwesten van de stad, tussen Kanaleneiland en de Rivierenbuurt. Alhoewel het gebied in 2017 nog onbebouwd is, is het een van de belangrijkste gebieden die de gemeente Utrecht wil inzetten om de woningnood aan te pakken. Ramphastos Investment besluit twee stukken grond te kopen voor een bedrag van 31,7 miljoen euro.  Tien maanden later verkoopt het investeringsbedrijf de stukken grond door voor ruim 46 miljoen euro. Dat is een winst van 15 miljoen euro, binnen een jaar verdwenen in de diepe zakken van de markt.

We zijn zeven jaar verder en het is belangrijk dat de gemeente lessen trekt uit dit schandaal. En dat gebeurt. De gemeente begint namelijk met ‘actief grondbeleid’. “De grond in onze stad is namelijk niet van een investeringsbedrijf, maar van ons allemaal,” aldus Rick van der Zweth. “Actief grondbeleid geeft de gemeente instrumenten waarmee zij kan sturen op grond én daarmee effectief de woningnood kan aanpakken. Door regie te houden of te pakken op onze grond kan de gemeente beter zorgen voor betaalbare, groene en leefbare wijken.”

Maar wat houdt ‘actief grondbeleid’ nou precies in? Eigenlijk is het een set aan maatregelen waarmee de gemeente kan sturen op de grond. Zo gaat de gemeente zelf grond verwerven en kan de gemeente het recht van eerste koop van een stuk grond opeisen, het zogenaamde voorkeursrecht. Daarnaast verkoopt de gemeente in de regel geen eigen grond meer maar verhuurt ze het met behulp van erfpacht. Door het grond in bezit te nemen of te houden, heeft de gemeente meer zeggenschap over wat er met die grond gebeurt.

Uiteindelijk zorgt de gemeente ervoor dat, aan de hand van actief grondbeleid, de grond van iedereen is. Misstanden zoals we zagen met Ramphastos Investment zijn dan niet meer mogelijk. Afgelopen twee jaar, sinds de PvdA in de coalitie zit, hebben we dit in enkele gevallen al laten zien. Zo is het recht op eerste koop opgeëist in een ander deel van de Merwedekanaalzone en op de Ravellaan Zo maken we het verschil: we voorkomen extreme speculatie en maken het makkelijker om betaalbare woningen te bouwen. Daarom zijn we als Partij van de Arbeid enorm blij dat de gemeente eindelijk kiest voor actief grondbeleid.