College blijkt niet in staat om misstanden rondom Uithoflijn goed uit te leggen

De Utrechtse gemeenteraad sprak vandaag in een spoeddebat, aangevraagd door de PvdA, over het grote bouwproject Uithoflijn. Het is al het tweede spoeddebat dit jaar. Niet gek, want het gaat om miljoenen budgetoverschrijving, onduidelijke brieven, schijnbare belangenverstrengeling, een niet goed geïnformeerde raad en de tram rijdt nog steeds niet.

Relatie BAM en projectorganisatie

Er zijn twee aanleidingen om na het uitvoerige spoeddebat over de Uithoflijn van 8 februari opnieuw hierover het debat te voeren, namelijk een artikel in de NRC van 24 februari en de U 10-brief. In dit artikel wordt een zeer verontrustend beeld geschetst. Eind 2016 wordt de projectleiding van de Uithoflijn vervangen, omdat zij BAM te strak aan de afspraken wilde houden. Dit gebeurde op verzoek van de BAM zelf, die zelfs dreigde het project te staken. Als klap op de vuurpijl blijkt de provinciedirecteur die de projectleiding de wacht aanzegt, over aandelen BAM te beschikken. En wij ons de vorige keer maar afvragen hoe het toch kon dat de rekening van minimaal € 84 mln. alleen bij de overheden, en niet bij de BAM terecht komt…We hebben de afgelopen dagen talloze stukken ontvangen. Maar een aantal cruciale vragen blijft open staan. Hebben de beide wethouders expliciet ingestemd met deze ingreep? En gebeurde dit inderdaad op initiatief van de BAM? Het college schrijft dat ‘de opeenstapeling van juridische claims en een breed gevoeld gebrek aan vertrouwen’ aanleiding waren om afscheid te nemen van de projectleiding. Welke juridische claims? En vertrouwen bij wie? Die BAM?

Raad niet geïnformeerd

Waarom is de raad niet expliciet geïnformeerd over deze “ingreep”? Jazeker, we wisten dat er ‘organisatorische wijzigingen’ hadden plaatsgevonden om de samenwerking te versterken. Maar dat is nog iets anders dan het aan de kant zetten van de projectleiding om de rode loper uit te leggen voor de aannemer.

In het debat op 8 februari hebben we voortdurend benadrukt dat het project Uithoflijn een gezamenlijk project is van provincie en gemeente. En dat het van het grootste belang is dat de samenwerking zo snel mogelijk verbetert. In het belang van de reiziger en de belastingbetaler. Dacht het college nu echt dat deze brief als een ‘oproep voor een betere samenwerking met de provincie’ zou worden opgevat? Waarom niet aangedrongen op een persoonlijk gesprek bijvoorbeeld? ‘We betreuren hoe het proces is gelopen’, schrijft het college. De PvdA vindt dat het college buitengewoon onzorgvuldig heeft gehandeld. Deelt de wethouder onze opvatting dat hier een grote inschattingsfout is gemaakt? Volgens het artikel in de NRC wisten provincie en gemeenten al vijf jaar van tekorten op de Uithoflijn. De post voorbereiding exploitatie en beheer’ zou bewust niet zijn begroot om de kosten ‘politiek aanvaardbaar’ te houden. Dat is een ernstig verwijt.  Daarom heeft de PvdA een motie van afkeuring ingediend. Deze motie kreeg acht stemmen, en daarmee kan het college dus gewoon blijven zitten.

Onderzoeken

Wel is de motie om een onafhankelijk bureau advies te laten uitbrengen over de financiële afspraken tussen opdrachtgevers en opdrachtnemer unaniem aangenomen. Net als de motie om de Rekenkamer een groot en diepgravend onderzoek te laten doen naar de misstanden rondom de Uithoflijn. We wachten de resultaten van beide onderzoeken met veel belangstelling af. En we hopen het niet, maar wie weet is dan een derde spoeddebat noodzakelijk.